Kalkulator inflacji

Parametry

Opis

Kalkulator Inflacji pozwala na orientacyjne obliczenie jak konkretna kwota traci swoją wartość z biegiem czasu oraz ile wynosi skumulowana inflacja, opierając się na danych z GUS dla PLN lub na indeksie Big Maca. Dodatkowo można sprawdzić jaka jest równowartość kwoty początkowej wyrażona w dzisiejszych pieniądzach, co może być potrzebne do wyliczenia waloryzacji. Kalkulator opiera się na historycznych danych, ale dla przyszłości ma możliwość zasymulowania różnych scenariuszy.

Inflacja

Inflacja to proces wzrostu cen w gospodarce. Zwykle jest to wypadkowa wzrostu podaży pieniądza oraz zwiększonej szybkości jego obiegu. Może prowadzić do ucieczki pieniędzy z danego rynku. Razem z recesją gospodarczą tworzy slumpflacje, w czasie stagnacji - stagflacje. Wiele osób źle rozumie tą miarę. Gdy słyszymy, że inflacja wynosi 2% to nie oznacza że nasze pieniądze są o 2% mniej warte - tracą one 1,96%. Przy niskich procentach te różnice są pomijalne. Jednak przy coraz większych wartościach rozbieżność rośnie. Dla inflacji 10% - 9,09%, 20% - 16,6%, 100% - 50%.
Wzór na obliczenie inflacji to cena obecna podzielona przez cenę poprzednią.

Rodzaje inflacji

  • Deflacja - Inflacja ujemna
  • Inflacja pełzająca - nie przekracza 5% rocznie
  • Inflacja krocząca - ok. 5 – 10% rocznie
  • Inflacja galopującą - od 10% - 150% rocznie
  • Hiperinflacja - przekracza 150% rocznie

Inflacja miesięczna

Jest to odniesienie obecnych cen do poziomu cen w miesiącu poprzednim. Inflacja miesięczna jest bardziej chaotyczna, cechuje się większą sezonowością. Powoduje to trudności w porównywaniu, jednak dobrze nadaje się do obliczeń i to właśnie ona jest używana w tym kalkulatorze.

Inflacja roczna

Jest to odniesienie obecnych cen do poziomu cen przed rokiem np. sierpień 2022 do sierpnia 2021. Jest miarą inflacji o której słyszymy najczęściej. W niej wyrażony jest cel inflacyjny, wiele umów, opłat, czynszów jest waloryzowana właśnie o nią.
Aby obliczyć inflację roczną z inflacji miesięcznych należy: pomnożyć przez siebie wszystkie miesięczne wartości.
Przykład dla roku 2017:
1,004×1,003×0,999×1,003×1,000×0,998×0,998×0,999×1,004×1,005×1,005×1,002 ≈ 1.021
Problemem jest tego wskaźnika jest to fakt iż kolejny odczyt inflacji rocznej może sugerować spadek, mimo że ceny w ciągu miesiąca wzrosły. W tabeli poniżej widać że w drugim roku ceny z miesiąca na miesiąc rosną, ale inflacja roczna momentami spada.

RokIIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
1 100100100100110105100100100100100100
2101102103104105106107108109110111112
rdr1%2%3%4%-4,6%,95%7%8%9%10%11%12%

Inflacja średnioroczna

To odniesienie średniego poziomu cen w danym roku do średniego poziomu cen w roku poprzednim. Nie jest to po prostu średnia inflacji rocznych. Zwykle przy mało dynamicznych zmianach różnice pomiędzy nimi nie są duże. Jej cechą jest bezwładność w stosunku do inflacji rocznej. Jest głównie stosowana w założeniach do ustawy budżetowej.

Przykład liczbowy
RokIIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXIIśrednia cen
1100100100100100100110110110110110110105
2110110110110110110110110110110110130111,8
rdr10%10%10%10%10%10%0%0%0%0%0%18,2%6,5%

W tabeli powyżej przedstawiono hipotetyczny przykład dwóch lat aby zobrazować wadę miary inflacji średniorocznej. Mimo że inflacja grudzień do grudnia wyniosła 18,2% to inflacja średnioroczna wyniosła tylko 6,5%. Dzieje się tak gdyż skok cenowy wystąpił pod koniec roku więc nie wpłynął w znaczący sposób na średnią cen w danym roku. Analogicznie gdyby pod koniec roku wystąpił nagły spadek to nie byłbym on dobrze odzwierciedlony w wyniku.

Inflacja wg indeksu Big Mac

Nieformalna miara parytetu siły nabywczej wprowadzony przez brytyjski tygodnik „The Economist” we wrześniu 1986. W Polsce dane są od lipca 1992 gdy Big Mac kosztował 2,5zł. Inflacja według tego indeksu jest obliczana tylko na podstawie ceny Big Maca, a nie jak w przypadku GUSu na podstawie koszyka zakupowego.